Aanwijzen vereenvoudigen en verduidelijken

Communicatiehulpmiddel aanpassen voor eenvoudiger aanwijzen

Je kunt het communicatiehulpmiddel eenvoudiger maken voor aanwijzen door de verschillende boodschappen groter of kleiner te maken. Meer plaats is nodig wanneer de coördinatie moeilijk is; minder plaats is nodig wanneer het bewegingsbereik beperkt is. Je kan de grootte van een boodschap op twee manieren aanpassen:

• Door het hulpmiddel zelf te vergroten of te verkleinen. Bij een niet-technologisch hulpmiddel wil dit zeggen dat je afdrukt op groter of kleiner formaat. Dat kan variëren van bankkaartformaat tot A3. Voor een technologisch communicatiehulpmiddel kies je dus voor een groter of kleiner scherm.
• Het aantal boodschappen dat zichtbaar is op een pagina bepaalt ook in sterke mate de grootte van de boodschappen. In een tabel van 4 x 3 boodschappen zijn de vakjes veel groter dan bij een tabel van 10 x 10.

Aanwijzen met alledaagse voorwerpen

Het aanwijzen kan soms vereenvoudigd en verduidelijkt worden door gebruik te maken van een alledaags voorwerp. Je kunt bijvoorbeeld een balpen, potlood of stokje gebruiken om een boodschap (tekst, afbeelding, voorwerp) aan te duiden.

Deze voorwerpen zijn vaak onmiddellijk beschikbaar, eenvoudig en goedkoop. Als het zelf vasthouden van dit voorwerp niet mogelijk is, kun je dit voorwerp ook bevestigen met klittenband, gebruik makend van een (op maat gemaakte) spalk.

Laserpen

Een laserpen of laserpointer kun je in je hand houden om aan te wijzen, maar een laserpointer kan ook met een hoofdband worden gebruikt om via hoofdbeweging te communiceren. Op deze manier lukt communiceren met een minimale inspanning. Met de laserpen kun je de gewenste boodschap aanduiden. Dat kan een letter of zin zijn, maar ook een afbeelding of een voorwerp. Een laserpen zorgt, zelfs vanop grote afstand, voor een duidelijke, precieze aanduiding van de boodschap. Je kan er bijvoorbeeld ook iets mee aanwijzen in een openstaande kleerkast.

De meeste laserpennen hebben een klein knopje dat ingedrukt moet blijven. Dit kan je vereenvoudigen door iets strak rond de pointer te spannen (vb. kabelbinder of colsonbandje).

Gewone en zelfs krachtige laserpennen/laserpointers zijn, wanneer je ermee kortstondig in iemands ogen schijnt, niet schadelijk. Er zijn wel laserpennen in de handel die schade kunnen toebrengen, maar de meest schadelijke zijn gelukkig illegaal. Laserpennen van klasse 2 zijn onschadelijk, hogere klassen houden risico’s in. 

Stylussen

Een stylus is een soort pen met een speciale geleidende punt, die dient om iets gericht aan te duiden op een aanraakscherm. Maar je kunt een stylus natuurlijk ook gebruiken voor een niet-technologisch hulpmiddel.

Met een stylus kun je vaak heel nauwkeuriger aanwijzen. Er bestaan zeer veel verschillende soorten stylussen. Een bijzondere soort is een actieve stylus, die een draadloze verbinding heeft met je toestel (bv. Apple Pencil of Samsung S Pen). De belangrijkste voordelen zijn dat deze nauwkeuriger werkt en dat je tijdens het tekenen of schrijven met je hand kan steunen op het scherm. 

Sommige orthopedische bedrijven bieden (spalken met) stylussen op maat aan. Je kan een stylus ook vastklemmen tussen je tanden of op een pet of helm monteren. 

Enkele verdelers

rdgKompagne: rdgkompagne.nl/adaptatietechniek/tabletaanpassingen

Shapedad Etsy: www.etsy.com/nl/shop/shapedad

Hulpmiddelen voor aanraakschermen

Een aanraakscherm zorgt ervoor dat je geen aparte muis nodig hebt, maar rechtstreeks door een druk op het computerscherm een boodschap kan aantikken. Een bepaalde plek op het scherm moet gericht worden aangeduid, dit vraagt een goede coördinatie. Je bedient het scherm met de vinger of met een stylus (zie hierboven).

Toegankelijkheidsopties aanraakscherm iOS

Toestellen van Apple (iPhone, iPad) bevatten veel opties die de toegankelijkheid van het aanraakscherm kunnen verbeteren. Bij nieuwe updates komen er vaak nieuwe mogelijkheden bij. Meer informatie vind je op: www.apple.com/nl/accessibility/mobility

De meeste instellingen voor het aanraakscherm bereik je via het icoontje Instellingen (→ Algemeen) → Toegankelijkheid → Aanraken

Het aanraakscherm makkelijker bedienen: Aangepaste aanraking

Met ‘Aangepaste aanraking’ bepaal je hoe het scherm op je aanraking reageert. Wanneer je ongewild het scherm aanraakt, filtert het systeem deze aanraking zodat dat er niet meteen en onbedoeld een taak wordt uitgevoerd.

Aanraakscherm en knoppen toegankelijker maken: Assistive Touch

Gebaren met vier of vijf vingers uitschakelen

Op iPad zijn enkele extra gebaren met vier of vijf vingers mogelijk (niet op iPhone.) Een voorbeeld is dat je in een app door naar links of rechts te vegen met vier vingers tegelijk kan wisselen naar een andere app die open staat. Wanneer dit ongewild gebeurt, kan dit storend en verwarrend zijn.

Via Instellingen → Multitasking en Dock → Multitasking, kun je enkele functies uitschakelen voor bijvoorbeeld ‘split view’ of gebaren met vier of vijf vingers.

Het aanraakscherm gemakkelijker gebruiken via een extra app

Android: Ease Touch